REHBER
REHBER
KATILIMCI, DEMOKRATİK, ETKİN VE SÜRDÜRÜLEBİLİR
BAŞKA BİR YEREL YÖNETİM MÜMKÜN
Sevgili komşularımız,
Yerel seçim sürecinde biz “Şişli Hepimizin” dedik ve daha iyi bir Şişli için ortak ideallerimizi gerçekleştirmek için bir araya geldik. Ortak hedefimiz mahallelerimizin ve sokaklarımızın sesine daha fazla kulak vermek, hiçbir ayrım gözetmeden Şişli’de yaşayan herkesin sesini söz, karar ve yetki olarak belediye yönetimine yansıtmaktı. Bir diğer hedefimiz de katılımcı anlayışın ve doğrudan demokrasinin bir yansıması olarak belediye bütçesinin, Şişli için nasıl daha iyi kullanılacağını en geniş katılımla müzakere etmekti.
Ortak ideallerimize hep birlikte savunma irademizin bir göstergesi olarak, katılımcı bütçe hedefi, 31 Mart 2019 tarihinde düzenlenen yerel seçim öncesi açıklanan Seçim Bildirgesi’nde yer aldı. İşte şimdi, bu sözü yerine getirmek için yeniden ve daha güçlü bir şekilde bir araya geldik ve katılımcı demokrasinin en somut adımlarından biri olan Benim BÜTÇEM’i Şişli’de hayata geçirdik.
Dünyada üç bine yakın belediyede uygulanan ve hemen hepsi başarılı olan katılımcı bütçe sistemi, bu boyutlarıyla Türkiye’de ilk kez Benim BÜTÇEM ile Şişli’de uygulanma olanağına kavuşuyor.
Benim BÜTÇEM ile 2022 yılından başlayarak her yıl, Şişli Belediyesi’nin bütçesinin harcanabilir kısmının belirli bir yüzdesinin, faaliyet giderleri için nasıl kullanılacağını sokaklarımızda, mahallelerimizde müzakere edeceğiz. Şişli Belediyesi’nin ve Şişli Kent Konseyi’nin öncülüğünde, Şişli Katılımcı Bütçe Çalışma Grubu’nun kolaylaştırıcılında, hep birlikte sürdüreceğimiz müzakerelere, mahallelerimizden en geniş katılımı sağlamak istiyoruz. Böylece, “Şişli Hepimizin” duygusuyla bizler için daha iyi olanı konuşacak, fikirlerimizi paylaşacak, müzakere edecek, oyumuzu verecek, ortak akılla alacağımız kararlarla Şişli’nin geleceğini şekillendireceğiz.
Benim BÜTÇEM ile biz aynı zamanda yerinden yönetimi esas alan toplumcu belediyeciliği yükseltecek ve Şişli’de aktif vatandaşlığı esas alan katılımcı demokrasiyi güçlendireceğiz. Sadece yerel yönetimlerin bütçelerinin açık, saydam ve denetlenebilir yapıya kavuşması için değil, aynı zamanda faaliyet ve harcamaların yerelin öncelikleri dikkate alınarak mahalle ve yerel esaslı olması, ilçe sakinlerinin iradelerinin yerel bütçeye yansıması, bütçelerin izlenmesi ve denetlenebilmesi için Benim BÜTÇEM önemli bir başlangıç sağlayacak. Benim BÜTÇEM’in diyaloğa dayanan yeni ilişkiler kurarak, sivil toplumu güçlendirmesi sadece Şişli için değil, Türkiye için de bir kazanım olacak. Biz, Şişli’de bugün bu çalışmaya katılan herkesin, gelecekte hem ülkemizde hem de uluslararası alanda daha fazla yaygınlaşacak bir yeniliğin öncüsü olacağına da yürekten inanıyoruz.
Benim BÜTÇEM’e dair tüm temel bilgilerin yer aldığı bu rehberin, sürece daha fazla katılmanıza katkı yapacağına inanıyor ve 25 mahallemizdeki tüm komşularımızı Benim BÜTÇEM müzakerelerine katılmaya davet ediyoruz.
|
Şişli Belediye Başkanı |
|
Şişli Kent Konseyi Başkanı |
TOPLUMCU BELEDİYECİLİĞİ ŞİŞLİ’DE ORTAK AKILLA GÜÇLENDİRİYORUZ
Kentlerimiz demografik, kültürel ve dönemsel olarak hızlı bir dönüşüm içerisinde. Buna paralel olarak kentlilerin ihtiyaç ve istekleri her geçen gün değişiyor. Yukarıdan aşağıya yönetimi esas alan, aktif vatandaşa yönetimde söz hakkı tanımayan, kısaca katılımcı olmayan bir belediyecilik yaklaşımı artık halkın isteklerine, ihtiyaçlarına ve çağın gereklerine yanıt vermiyor.
Bizler, zamanla değişen toplumsal ve bireysel ihtiyaçlara en uygun yanıtların verilmesini sağlamak amacıyla, “Başka bir yerel yönetim mümkün!” diyor ve yıllardır süregelen tepeden inme yönetim anlayışını Şişli’den başlayarak değiştirmek için adım atıyoruz. Toplumcu belediyecilik idealimizi Benim BÜTÇEM ile Şişli’de somut bir varlığa dönüştürüyoruz.
Benim BÜTÇEM ile mahalleden başlayarak mahalle iradesi, sivil toplum kuruluşları ve aktif vatandaşlar, katılımcı demokrasinin bir gereği olarak müzakere masasında bir araya geliyor. Belediye yöneticileri ve uzmanlarının yalnızca kolaylaştırıcı olduğu, kararların mahalle ve Şişli ölçeğinde yalnızca Şişli sakinlerince alındığı Benim BÜTÇEM, müzakerelere katılanların iradesine saygı gösterilmesini taahhüt ediyor.
Karşılıklı konuşmaya imkân yaratan platformlarımız sesi duyulmayanın sesini yükseltiyor ve çoğaltıyor. Daha iyi yaşam için hepimiz fikirlerimizi açıkça ifade ediyor ve karşımızda muhataplarımızı buluyoruz.
Benim BÜTÇEM aktif vatandaşlığı destekliyor, böylece sözümüzü, istek ve beklentilerimizi yerel yönetim kararlarına yansıtıyoruz.
ŞİŞLİ’DE ALINACAK KARARLARA DAHA FAZLA KATILIYORUZ
Hayatımızın önemli bir bölümü mahallemizde geçiyor. Mahallemiz bizim evimiz, evimiz mahallemiz. Evlerimizde olduğu gibi, mahallelerimizdeki düzenlemeler de daha iyi, daha mutlu ve refah dolu bir hayat sürmemize hizmet ediyor.
Yaşadığımız mahallelerde kaldırımların malzeme kalitesinden temizlik hizmetlerine, işyerlerinin denetiminden sokak hayvanlarının bakımına kadar, belediyenin verdiği tüm hizmetler hayat kalitemizi belirliyor.
Tüm bu hizmetler, bizim vergilerimizden oluşan belediye bütçelerinden karşılanıyor. Bu nedenle belediye bütçesinin nasıl kullanıldığı, o bütçeyi hazırlayan belediye yetkilileri ve çalışanları kadar, ilçe sakinleri olan bizleri de ilgilendiriyor.
İşte, Benim BÜTÇEM vergi verenler olarak bizim de bütçenin kullanımına ilişkin kararlara katılmamızı sağlıyor. Böylece artık Şişli’de kamu bütçesinin tahsis edilmesi sürecine Şişli’nin tüm sakinleri olarak katılabiliyor, sözümüzü söylüyor, mahallemizin ve Şişli’nin geleceğine hep birlikte karar veriyoruz.
Biz Benim BÜTÇEM’in başarısının ve sürdürülebilirliğinin garantisinin geniş katılım olduğunu biliyoruz. Benim BÜTÇEM web sitesinde yer alan yönergeyle mahalle ve ilçe ölçeğinde katılımı yükseltmeyi, her kesimin sözünü kararlara yansıtacak diyalog kanalları oluşturmayı ve tüm süreçte kolaylaştırıcı olmayı bir kez daha taahhüt ediyoruz.
BİLGİLERE ULAŞIYOR, HESAP SORUYORUZ VE ARTIK DENETLİYORUZ
Benim BÜTÇEM çalışmasında tüm sürecin başından sonuna kadar şeffaf ve açık yürütülmesini garanti ediyor. Benim BÜTÇEM’İN şeffaflığını sağlayacak zorunluluklar, kamunun bilgilendirme ve hesap verme yükümlülüğü ile vatandaşın bilgi alma ve hesap sorma haklarından geliyor.
✓ Bilgilendirme ve Bilgi Alma: Benim BÜTÇEM’in öncüleri olan Şişli Belediyesi ve Şişli Kent Konseyi ile çalışmada kolaylaştırıcı rol üstlenen Şişli Katılımcı Bütçe Çalışma Grubu, tüm süreç boyunca bilgileri Şişlililere ulaştırmakla yükümlü. Bilgilendirme, süreç boyunca Benim BÜTÇEM’in web sitesi ile Şişli Belediyesi’nin sosyal medya hesaplarını da kapsayan tüm resim kanalları aracılığıyla, mahalle ve ilçe düzeyindeki tüm paydaşların katılımına açık yüz yüze toplantılarla, ev ziyaretleriyle, mektup veya elektronik posta gibi iletişim araçlarıyla yapılacak. Yerel medya süreçe dair düzenli olarak bilgilendirilecek. Bilgilendirmenin yanı sıra katılımcılara soru, istek, öneri ve şikâyetleri hakkında geribildirimde bulunulacak. Şişli Belediyesi, bilgilerin mahalle sakinlerine ulaşıp ulaşmadığını kontrol etmekle yükümlü olacak.
✓ Hesap Verme ve Hesap Sorma: Hesap verebilirliği ve sorulabilirliği, yani denetimi Benim BÜTÇEM’in garantisi kabul ediyoruz. Ancak denetim, herhangi düzeyde bir katılım olmaksızın gerçekleştirilmesi mümkün olmayan bir faaliyet. Dolayısıyla tüm Şişlililerin birey veya topluluk olarak Benim BÜTÇEM müzakere ve karar alma süreçlerine katılımı, kamu kurumu olarak Şişli Belediyesi’nin bu temel yükümlülüğü ile birey olarak bizim bu temel hakkımızın yerine getirilmesini sağlayacak. Benim BÜTÇEM’e katılımımız, bizim denetim ve hesap sorma gücümüzü artıracak. Katılımın yanı sıra hesap verme ve hesap sorma ilişkisinin zorunlulukları müzakere, fikir, öneri ve çözüm önerilerinin birlikte değerlendirilmesi, sonuçların hep birlikte tekrar gözden geçirilmesi ve gerekirse yeniden tasarlanması, kararların ortak akılla alınması, adil bir oylama sistemi, ulaşılabilirlik, bilgi talep etmek hakkı olacak.
Bütçe ve bütçe hakkına ilişkin bilgileri Sıkça Sorulan Sorular sayfasında bulabilirsiniz.
BENİM BÜTÇEM NEDİR?
Katılımcı bütçe, kısaca, vatandaşların kamu bütçesinin bir bölümünün nasıl harcanacağına karar verdiği demokratik bir süreçtir. Dünyada üç bine yakın belediyede hayata geçirilen ve ülkemizde de uygulama alanları bulanan katılımcı bütçeye biz Şişli’de Benim BÜTÇEM adını veriyoruz.
Katılımcı Bütçe-Benim BÜTÇEM ile 2022 yılından itibaren Şişli Belediyesi bütçesi, “katılımcı bütçe” anlayışıyla gerçekleştirilecek. Böylece Şişli’de yaşayanlar olarak hepimiz, bütçe yapma ve harcama hakkımızı belediye çalışanlarıyla beraber kullanabileceğiz.
Şişli Belediyesi ve Şişli Kent Konseyi’nin ortak girişimi olan Katılımcı Bütçe-Benim BÜTÇEM sürecinde, Şişli Katılımcı Bütçe Çalışma Grubu kolaylaştırıcı rol üstleniyor. Müzakere sürecinde katılımı mümkün olduğu kadar artırmak amacıyla muhtarlar ve azalar, sivil girişimler, meslek odaları, inanç grupları, üniversitelerle işbirliği yapılıyor.
SÜREÇ
✓ Şişli Belediyesi bütçesinin harcanabilir kısmının belirli bir yüzdesinin, Katılımcı Bütçe anlayışıyla yapılması amacıyla yürütülen çalışmalar, bu yılın başında Katılımcı Bütçe-Benim BÜTÇEM Çalışma Grubunun kolaylaştırıcılığında başlatıldı.
✓ Yaklaşık dokuz aya yayılan sürede 100’den fazla çalışma grubu toplantısı, paydaşlara 12 sunum, 28 kategoride, 7 yuvarlak masa toplantısı, 2 gönüllü toplantısı, muhtar ziyaretleri ve 25 mahallede vatandaşların yoğun ilgi gösterdiği Mahalle Bütçe Toplantıları gerçekleştirildi.
✓ Şişli’nin 25 mahallesinde sokaklarda ve parklarda düzenlenen toplantılarda mahalle sakinleri bir araya geldi ve mahallelerinin önceliklerinin yerine getirilmesini takip etmeyi üstlenen vatandaşlar Mahalle Bütçe Komitelerine aday oldu. Mahallelerde yapılan seçimlerle her mahallede bir Mahalle Bütçe Komitesi seçildi.
✓ En çok oy alan bir erkek ve bir kadın ise mahallelerini Şişli Bütçe Konseyi’nde temsil edecek sözcüler olarak belirlendi. Konsey’de toplumsal cinsiyet eşitliği kotasından doğal üyeler de sözcülük üstlendi.
✓ Katılımcı Bütçe Benim BÜTÇEM’in ayırt edici özelliği, yedi yaşından itibaren tüm Şişlililerin Mahalle Bütçe Komitelerine seçilebilmeleri ve oy verebilmeleri oldu.
✓ Mahalle Bütçe Komitelerinin her mahalledeki ihtiyaç ve öncelikleri belirlemesiyle oluşan talepler, Şişli Bütçe Konseyi tarafından son hale getirildi ve Şişli Belediye Başkanlığına sunuldu.
✓ Encümen incelemesinden sonra Katılımcı Bütçe önerileri, Şişli Belediye Meclisi’nin Ekim ayı toplantısında 2022 bütçesiyle birlikte görüşülerek, oy çokluğuyla kabul edildi.
✓ Açık, şeffaf ve hesap verebilirliği sağlanmış mekanizmalar sayesinde, belediyenin katılımcı bütçe uygulamasını takip edip izleyecek ve gerekirse hesap sorabileceğiz. Şişli Bütçe Konseyi içinden seçimle oluşturulan İzleme ve Denetim Çalışma Grubu, mahalleler adına bütçenin izleme ve denetlemeyi üstleniyor.
BENİM BÜTÇEM NE DEĞİLDİR?
Şişli’de çok farklı ilgi alanları, istekleri, beklentileri veya kaygıları olan 280 bine yakın kişi ikâmet ediyor; ilçemizin nüfusu gündüz yaklaşık 3 milyona çıkıyor. Biz Katılımcı Bütçe-Benim BÜTÇEM ile Şişlililerin farklı ilgilerinin, isteklerinin ve beklentilerinin daha yaşanabilir bir Şişli’nin tasarımına ve ilçenin geleceğine yansımasını amaçlıyoruz.
Ancak, kentteki yetki ve görev paylaşımı nedeniyle Benim BÜTÇEM çalışmasında değerlendirmeye alamayacağımız konular olduğunun bilinmesini isteriz. Örneğin, Karayolları Müdürlüğü’nün ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) yetki ve görev alanına giren konularda istek ve şikâyetlerin ilgili kurumlara iletilmesi gerekir. ***
Benim BÜTÇEM’e öneride bulunup yatırım ve proje teklifi sunarken dikkat edilmesi gereken diğer hususları ise aşağıda bulabilirsiniz:
✓ Benim BÜTÇEM, belediye bütçesinin belirli bir bölümünün (yüzde 5 ila yüzde 25 aralığında) yurttaşlara sorulması ve bütçe projeksiyonunun bu talep ve öncelikler doğrultusunda, gelirlerle orantılı olarak yapılması demektir. Benim BÜTÇEM, belediye bütçesinin tamamının vatandaşlar tarafından belirlenmesine olanak tanımaz.
✓ Sunulan öneri ve taleplerin, Şişli Belediyesi’nin yıllık bütçesinde makul olmayan maliyetlere neden olmamasına dikkat edilmesi gerekir.
✓ Benim BÜTÇEM, belediye bütçesinin müzakereye açılan kısmının hak temelli ve mahalle ihtiyaç dağılımını gözetir. Bu çalışma, belediye bütçesinin, Şişli’nin 25 mahallesine veya nüfusa paylaştırılması değildir.
✓ Katılımcı bütçe çalışmaları, yerel yönetim bütçesinin vatandaşı temsil eden sivil toplum ku-ruluşları (STK’lar) vasıtasıyla pay edilmesi de değildir. Dünya örneklerinde görüldüğü üzere, belediye bütçesinin belirli bir oranının nasıl ve neler için kullanılacağına, vatandaşlar tarafından karar verilmesini amaçlar.
✓ Benim BÜTÇEM, Şişli Belediyesi’nin müzakereye açılan kısmı dışında ayrı bir bütçe sunmaz. Müzakere ve mutabakat süreçleri sonunda Şişli Belediyesi bütçesi dahilinde ortak akılla su-nulan ve oylamayla kabul edilen fikirler, Şişli Belediye bütçesine adapte edilir.
Sunduğunuz fikir, öneri, yatırım ve proje teklifleriniz eğer Benim BÜTÇEM şartlarına tam olarak uymuyorsa yine de Şişli Belediyesi’nin 444 31 12 numaralı Komşu Masa hattını arayabilir, görüş, öneri ve tekliflerinizi iletebilirsiniz. Komşu Masa’ya ilettiniz talebinizle ilgili Şişli Belediyesi, size en geç 48 saat içerisinde geribildirimde bulunur.
*** Yerel yönetimlerin yetki ve sorumlulukları 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5216 sayılı Büyükşe-hir Belediye Kanunu, 2012 tarihli 6360 sayılı kanun ve ilgili yönetmeliklerce tanımlanmıştır. An-cak, ilçe belediyelerinin yetki ve sorumluluklarını 5393 sayılı kanun belirler. Bu kanun ve yönet-meliklerin işleyişini şöyle açıklayabiliriz: İstanbul ölçeğinde Şişli ilçesi de dâhil olmak üzere ana arterler ve meydanların bakımı, onarımı, yenilenmesi gibi hizmetlerden 5216 sayılı kanun kap-samında İstanbul Büyükşehir Belediyesi, diğer cadde ve sokaklardan Şişli Belediyesi yetkili ve sorumludur. Örneğin, Şişli ilçesi sınırları içerisinde bulunan ancak kent ölçeğinde olan Maçka Parkı'nın sorumluluğu İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ndedir.
BENİM BÜTÇEM NE SAĞLAR?
1. Benim BÜTÇEM bir katılımcı bütçe çalışmasıdır; yaşadığımız mahalleler ve ilçemiz için alınan kararlara katılabilmemiz için bize yeni bir yol sunar. Temsili demokrasilerde sesi duyulmaz hale gelen vatandaşın doğrudan demokrasi amaçlı sesini yeniden yükseltir ve aktif vatandaşlığı güçlendirir.
2. Benim BÜTÇEM doğrudan demokrasinin mahalle düzeyinde yaygınlaşmasını hedefler. Seçilmişlere devredilen söz ve karar, izleme ve denetleme yetkisini bize yeniden kazandırır.
3. Benim BÜTÇEM, günümüzün gereklerine en uygun çağdaş yönetişim formudur. Şişli’de yaşayan tüm kesimleri ilgilendiren kararlar, tek başına siyasetçiler veya bürokratlar tarafından değil, sivil toplumun etkin katılımıyla alınır. Tüm kesimlerin işbirliğine dayalı bir yönetişim sağlanır. Bilgilenme, müzakere, uzlaşma ve oylama araçları sayesinde kararlar ortak akılla alınır.
4. Benim BÜTÇEM, hepimize birkaç yılda bir tekrar eden seçimlerin dışında kamusal hayata katılmamız için yeni bir fırsat sunar. Şişli’de yaşayanlar, siyasetçiler ve idarecilerle doğrudan temas halinde olur. Açık müzakere platformları sayesinde tüm taraflar, Şişli’de hangi hizmetlere ihtiyaç olduğu ve bu hizmetlerin nasıl sunulacağı konusunda fikir alışverişi yapabilir.
5. Benim BÜTÇEM, sadece belediye bütçesinin müzakere edildiği bir araç değildir. Bütçe hakkımızı doğrudan ve etkin kullanırken, aynı zamanda bize yaşadığımız mahalle, ilçe ve kentteki sorunları anlamak, tartışmak ve sorunlara hepimizin yararına çözümler üretmek için alan sağlar.
6. Benim BÜTÇEM, mali şeffaflığı ve hesap verilebilirliği garanti ederek, finansal demokrasi kurulmasını sağlar. Şişli’de yaşayanların denetim rolü güçlenir. ‘Şeffaf bütçe’ sayesinde vergilerimizden elde edilen gelirin nasıl ve nereye harcandığını öğrenir ve hesap sorabiliriz.
7. Benim BÜTÇEM, kamu harcamalarına yönelik toplumda var olan sorgulanmalara yanıt verir. Birey veya topluluk olarak Denetim rolümüz arttıkça, kamu kaynaklarının israfına veya verimsiz kullanımına yol açan popülist politikaları önleyebiliriz.
8. Benim BÜTÇEM, Şişli’de yaşayan tüm kesimlerin istek, beklenti ve deneyimleri hakkındaki geribildirimlerin belediye tarafından çok daha kolay alınmasını sağlar. Böylece Benim BÜTÇEM sayesinde, bize sunulan kamusal politika, hizmet ve projeler bizim yararımıza iyileştirilebilir ve bunların daha iyi, daha adil, yenilikçi çözümler olabilmesi sağlanır.
9. Benim BÜTÇEM birlikte düşünmeyi ve hareket etmeyi sağlayarak, bütünlüğü ve topluluk duygusunu artırır. Şişli’de bugün nasıl yaşadığımızı ve gelecekte nasıl yaşamak istediğimizi hep birlikte tartışabilir, Şişli’nin geleceğini birlikte şekillendirebiliriz.
10. Benim BÜTÇEM, sadece Şişli’nin değil, Türkiye’nin geleceği için atılan bir adımdır. Yerinden yönetimi, katılımcı iradeyi, doğrudan demokrasiyi güçlendirir, sivil toplumu ve aktif vatandaşlığı teşvik eder ve siyasetçilerle vatandaşlar arasında sürdürülebilir ve adil ilişkiler kurulmasını sağlar.